Ból w dole kręgosłupa nigdy nie powinien być bagatelizowany. Szczególnie, jeśli ma charakter nawracający. Tego typu objaw może świadczyć o poważnym schorzeniu, jakim jest dyskopatia lędźwiowa.

Czym jest dyskopatia lędźwiowa?

Dyskopatia lędźwiowa jest schorzeniem dysku lędźwiowego, zwanego inaczej krążkiem międzykręgowym. Dyski znajdujące się w kręgosłupie kształtem przypominają okręgi i składają się z pierścienia włóknistego oraz jądra miażdżystego. U osób zdrowych, jądro miażdżyste jest dobrze uwodnione i plastyczne. Jednak z biegiem lat lub na skutek indywidualnych predyspozycji, dyski mogą ulegać degeneracji. W jej wyniku następuje osłabienie pierścienia włóknistego, zwężenie się dysków oraz ich odwodnienie. Od tego momentu dyski stają się mniej podatne na współdziałanie z całym kręgosłupem - mają tendencję do przemieszczania się i uciskania nerwów, powodując bardzo silne dolegliwości bólowe.

Jakie są objawy dyskopatii lędźwiowej?

Przede wszystkim, z dyskopatią lędźwiową wiąże się silny ból kręgosłupa lędźwiowego. Najczęściej pojawia się on nagle - szczególnie po gwałtownym ruchu czy próbie podniesienia jakiegoś przedmiotu z podłogi. Ból ten określany jest jako rwący, przypominający nagłe silne ukłucie, które utrzymuje się przez wiele godzin, a niekiedy dni. Ból w dole pleców może być na tyle silny, że osoba chora nie jest w stanie się poruszać. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa powiązany jest również w specyficzny sposób z nogami - to dlatego osoby chorujące na dyskopatię lędźwiową często skarżą się na ból w pośladku lub promieniujący przez długość całej kończyny, aż do kostki. Tego typu dolegliwości określane są mianem rwy.

Jak leczyć dyskopatię lędźwiową?

To, w jaki sposób leczona jest dyskopatia lędźwiowa, zależy od tego, w jakim miejscu dokładnie jest umiejscowiona oraz jak ostro przebiega. Najczęściej to zwyrodnienie kręgosłupa nie wymaga zastosowania bardziej drastycznych metod, niż podawanie tabletek przeciwzapalnych lub zastrzyków o podobnym działaniu. W przypadku dużych przepuklin lędźwiowych ortopedzi zalecają zastrzyk (lub serię zastrzyków) nadtwardówkowych. Ostatecznością jest operacja i chirurgiczne rozwiązanie problemu.

Życie z dyskopatią lędźwiową aktualnie może być w pełni komfortowe, pod warunkiem jednak, że chory będzie stosować się do zaleceń lekarskich. Podstawą jest dbanie o dobre nawyki dnia codziennego - podnoszenie przedmiotów jedynie o umiarkowanej wadze techniką dźwigania nieobciążającego kręgosłupa (z przykucnięcia o prostych plecach), wstawanie w spokojny sposób z łóżka i krzeseł, uprawianie umiarkowanych sportów.

Dyskopatia lędźwiowa a aktywność fizyczna

Osobom cierpiącym na chroniczne bóle odcinka lędźwiowego zaleca się wprowadzenie regularnych treningów pływackich i zrezygnowanie z gwałtownych ćwiczeń aerobowych czy wysiłkowych. Istotne jest również zadbanie o komfort wypoczynku nocnego i wymiana materaca na dopasowany do potrzeb kręgosłupa chorego.

Wspomniane pływanie jest jedną z najbezpieczniejszych i najskuteczniejszych form aktywności fizycznej dla osób z dyskopatią lędźwiową. Woda odciąża kręgosłup, zmniejszając nacisk na dyski i stawy, co pozwala na bezpieczne wzmacnianie mięśni pleców i brzucha. Styl grzbietowy i kraul są szczególnie polecane, ponieważ pomagają w utrzymaniu neutralnej pozycji całego ciała.

Również regularne spacery na płaskim terenie mogą być korzystne dla osób z dyskopatią lędźwiową. Chodzenie pomaga w utrzymaniu mobilności i wzmocnieniu mięśni bez nadmiernego obciążania kręgosłupa. Ważne jest, aby unikać nierównych powierzchni, które mogą powodować dodatkowy nacisk na kręgosłup.

Istnieje szereg rodzajów aktywności fizycznej, której należy unikać. Bieganie, skakanie czy intensywne treningi interwałowe mogą pogłębiać problemy z kręgosłupem, zwiększając ryzyko kontuzji i nasilając ból. Jeżeli osoba z tym schorzeniem chce włączyć trening siłowy do swojej rutyny, powinna to robić pod nadzorem specjalisty i stosować odpowiednie techniki, aby minimalizować ryzyko.

Kiedy pójść do fizjoterapeuty?

Jeśli zauważysz pierwsze oznaki dyskopatii lędźwiowej, takie jak ból dolnej części pleców, dyskomfort promieniujący do nóg, mrowienie czy drętwienie, warto jak najszybciej skonsultować się z fizjoterapeutą. Wczesna interwencja może zapobiec pogorszeniu się stanu i pomoże szybko złagodzić objawy. Jest to szczególnie istotne wówczas, gdy ból pleców prowadzi do ograniczenia ruchomości, trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak wstawanie, chodzenie czy schylanie się.

Jeśli lekarz zdiagnozował u ciebie dyskopatię lędźwiową i zalecił fizjoterapię jako część leczenia, nie zwlekaj z umówieniem się na wizytę. Fizjoterapeuta powinien współpracować ze specjalistą, aby zapewnić kompleksowe podejście do twojego leczenia.

A jak wygląda standardowa wizyta u fizjoterapeuty? Podczas pierwszej wizyty fizjoterapeuta przeprowadzi szczegółowy wywiad medyczny, aby zrozumieć twoje objawy, historię choroby oraz styl życia. Następnie powinno mieć miejsce badanie fizyczne, oceniające postawę, zakres ruchu, siłę mięśni oraz funkcjonowanie nerwów. Na podstawie zebranych informacji fizjoterapeuta opracuje indywidualny plan leczenia.

Jaki materac wybrać przy dyskopatii lędźwiowej?

Przy wyborze materaca bardzo istotna jest kwestia tego, czy dana osoba cierpi z powodu wady kręgosłupa. Materac może działać leczniczo i wspomagająco w terapii fizjoterapeutycznej, ale - jeśli będzie nieodpowiednio dobrany - może również pogłębiać dotychczasowe problemy zdrowotne. Przede wszystkim, materac powinien być dostosowany do wagi osoby, która na nim śpi - niezależnie od tego, czy cierpi ona z powodu wad kręgosłupa, czy nie. Zaleca się, aby osoby o drobnej sylwetce i niskiej wadze (poniżej 60kg) wybierały miękkie lub średnio miękkie (H2), łatwo odkształcające się materace, o dużej termoelastyczności. Osobom o większej wadze poleca się średnio twarde lub twarde materace, które będą lepiej wspierały kręgosłup przy dużym obciążeniu. Wbrew popularnym mitom, osoby cierpiące z powodu schorzeń kręgosłupa wcale nie powinny spać na możliwie najtwardszym podłożu. Fizjoterapeuci są zgodni, że optymalnym materacem dla osób chorujących na dyskopatię lędźwiową, dyskopatię szyjną czy umiarkowane wady postawy, będzie materac odkształcający się pod ich ciężarem, ale jednocześnie dający punktowe oparcie i zapewniający zachowanie naturalnych krzywizn kręgosłupa. W tym celu świetnie sprawdzają się materace z pianki termoelastycznej lub wysokiej klasy materace kieszeniowe (multipocket).

Materace wysokiej klasy często posiadają dodatkowo strefy twardości (odcinek szyjny, obręcz barkowa, lędźwia, pośladki, nogi), które subtelnie różnią się stopniem odkształcania pod naciskiem ciężaru ciała. Przy wyborze materaca dla osoby chorującej na dyskopatię lędźwiową warto również kierować się pozycją, w jakiej dana osoba najczęściej śpi. Z praktyki wynika, że osoby śpiące na plecach, cierpiące z powodu bólu w odcinku lędźwiowym różnego pochodzenia, lepiej czują się na materacach miękkich. Z kolei osoby chorujące na dyskopatię lędźwiową, ale śpiące na boku, częściej preferują twardsze materace - pod warunkiem jednak, że nie są bardzo szczupłe. Przy zaawansowanej dyskopatii lekarz może zalecić spanie na plecach z lekko uniesionymi nogami - w takiej sytuacji materace piankowe okażą się lepszym wyborem niż sprężynowe, ponieważ można je stosować z dowolnymi stelażami - także tymi zmieniającymi pozycję poszczególnych stref (jak ma to miejsce np. w łóżkach medycznych).

Osoby cierpiące z powodu ostrej dyskopatii lędźwiowej lub będące po operacji kręgosłupa mogą również rozważyć zakup materaca przeciwodleżynowego. Wbrew pozorom, nie jest to produkt kierowany jedynie do osób obłożnie chorych, chociaż oczywiście jest to jego podstawowa grupa docelowa. Materace przeciwodleżynowe są wyjątkowo delikatne, nie powodują ucisku i świetnie sprawdzają się jako wsparcie kręgosłupa po kontuzjach. Generalnie cała grupa materaców medycznych, czyli materacy dla reumatyków, rekonwalescentów, osób z wadami postawy jest dobrym wyborem dla cierpiących z powodu dyskopatii lędźwiowej. Najważniejsze jest jednak dobranie poszczególnych parametrów materaca tak, aby idealnie odpowiadał wymaganiom konkretnej osoby. W tym celu warto zwrócić się o pomoc do doświadczonego pracownika renomowanego sklepu z materacami.

Inne akcesoria, które pomogą zasnąć przy dyskopatii

Zdecydowanie materac jest najważniejszym elementem w łóżku osoby chorującej na dyskopatię. Jednak osoby doświadczające przewlekłego bólu kręgosłupa w okolicy lędźwiowej mogą również zaopatrzyć się w poduszkę ortopedyczną lędźwiową, którą podkłada się pod odcinek lędźwiowy. Znacząco zmniejsza to dolegliwości bólowe, dodatkowo daje oparcie kręgosłupowi i pozwala rozluźnić napięte mięśnie. Poduszki takie sprawdzają się również w podróży, gdy nie mamy pewności, na jakim materacu przyjdzie nam spać poza domem. Niektóre osoby walczące z bólem pleców (na dole kręgosłupa, jak również na całej jego długości), chwalą spanie na specjalistycznych matach z wypustkami. Można je stosować zamiast prześcieradła lub kłaść się na nich na podłodze.

Niezależnie od tego, na jakie akcesorium się zdecydujemy, dobrze jest uprzednio skonsultować jego długotrwałe użytkowanie ze swoim fizjoterapeutą lub lekarzem czuwającym nad zdrowiem naszego kręgosłupa. Niektóre akcesoria mogą dodatkowo pogłębiać wady postawy i degenerację dysków.

Dyskopatia lędźwiowa to poważne schorzenie, które może znacznie obniżyć jakość życia, jeżeli nie zostanie odpowiednio zdiagnozowane i leczone. Charakterystyczne objawy, takie jak ból dolnej części pleców promieniujący do nóg, mrowienie, drętwienie, a nawet osłabienie mięśni, mogą znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest, aby w przypadku wystąpienia tych symptomów nie bagatelizować ich i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.<!-- [if gte mso 9]>

Przeczytaj też:

1. Łóżko czy kanapa – co wybrać?
2. Spanie na zapas i odsypianie – czy to ma sens?
3. Czy liczba sprężyn wpływa na komfort snu?