Na przełomie 2014/2015 przeprowadzono badanie, które miało zbadać jakość snu Polaków. Mimo że większość respondentów nie deklarowała na wstępie, że ma jakiekolwiek związane z tym problemy, wyniki badań pokazały prawdę. Zaburzenia snu można uznać za problem społeczny! Najwięcej, bo aż 71% dorosłych osób, odczuwa senność w ciągu dnia, około połowa budzi się wcześnie rano lub nawet w środku nocy, choć nie ma takiej potrzeby oraz nie czuje się wypoczęta po przebudzeniu, a nieco mniej, bo 44%, nie może zasnąć po położeniu się do łóżka.

Objawy zaburzeń snu

Wymienione objawy nie każdemu kojarzą się z zaburzeniami snu, ale jak najbardziej o nich świadczą. Budzenie się o nietypowych porach i trudności z zasypianiem można zakwalifikować po prostu jako różne formy bezsenności. Na przeciwległym biegunie leży hipersomnia, czyli nadmiar snu (na przykład przymusowe drzemki w ciągu dnia). I z jedną i z drugą należy walczyć, ponieważ w żadnym wypadku nie odbijają się dobrze na kondycji organizmu i stanie psychicznym. Do rzadszych chorób należą narkolepsja (niekontrolowane zasypianie), a także parasomnie, do której objawów należy między innymi lunatykowanie.

Wszelkie zaburzenia snu negatywnie wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Mogą prowadzić do wzmożonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, otyłości, cukrzycy typu 2 oraz problemów z układem odpornościowym. Dlatego tak ważne jest niebagatelizowanie problemów ze snem i odpowiednie reagowanie na pojawiające się symptomy.

Zaburzenia snu - przyczyny

Powyższe problemy zdrowotne wynikają ze złej jakości snu. Osoby biorące udział w ankiecie zapytano, co ich zdaniem na tę jakość wpływa. Co ciekawe, 68% respondentów odpowiedziało, że największe znaczenie ma w tym zakresie wygoda łóżka, na którym się śpi, kolejnymi najczęściej podawanym czynnikami były cisza i spokój w miejscu wypoczynku oraz odpowiednie wywietrzenie pomieszczenia. Eksperci również uważają te kwestie za istotne, dodając do tego jeszcze uwarunkowania genetyczne, między innymi anatomiczną budowę ciała.

Warto zauważyć, że jakość snu nie zależy tylko od warunków otoczenia i genetyki. Wpływ na nią mają także nasze codzienne nawyki i sposób życia. Regularność w godzinach snu, zdrowa dieta, aktywność fizyczna oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem mają kluczowe znaczenie dla efektywności nocnej regeneracji. Warto więc nie tylko zadbać o odpowiednie warunki panujące w sypialni, ale także o całościowy styl życia, aby zapewnić sobie spokojny i regenerujący wypoczynek każdej nocy.

Leczenie zaburzeń snu

Jak pokazują statystyki, wiele osób ma powody, by starać się spać „lepiej”. Zgłoszenie się do lekarza i opisanie objawów najczęściej skutkuje zapisaniem odpowiednich leków, które będą regulować długość snu i jego poszczególnych faz. Zdarza się, że jest to konieczne, ale istnieją mniej inwazyjne sposoby na poradzenie sobie z problemem bez niczyjej pomocy. Podkreślane wcześniej warunki panujące w sypialni są w tym przypadku kluczowe.

Z jakich wskazówek można skorzystać, aby raz na zawsze pożegnać się z bezsennością?

• Suplementacja melatoniny–  może być pomocna w regulacji cyklu snu, szczególnie dla osób z problemami związanymi z rytmem dobowym i z funkcjonowaniem zegara biologicznego.
• Psychoterapia – terapia poznawczo behawioralna jest skuteczną metodą leczenia bezsenności i innych zaburzeń snu, pomagającą zmienić negatywne myśli i nawyki związane ze snem.
• Fizjoterapia – podłożem problemów ze snem mogą być napięcia mięśniowe i schorzenia w obrębie układu ruchu, wywołujące dyskomfort. Ich pozbycie się z pomocą doświadczonego fizjoterapeuty może okazać się skutecznym rozwiązaniem problemu ze snem.

Jak podnieść jakość snu?

Każdy, kto sypia na źle dobranym materacu, w dusznym pomieszczeniu, w którego zakamarkach czają się roztocza, może się spodziewać, że prędzej czy później pewne zaburzenia nastąpią. Jeżeli dodatkowo napędza się je nadmiernym stresem, małą ilością ruchu na świeżym powietrzu i niezdrową dietą, to można się ich spodziewać jeszcze szybciej.

Co zatem robić, aby podnieść jakość snu, zapobiegając w ten sposób bezsenności i hipersomnii? Przede wszystkim warto zadbać o stan swojej sypialni. Nie chodzi tutaj wyłącznie o kupienie nowych, wygodnych mebli i elementów wyposażenia, ale przede wszystkim o higienę. Należy regularnie prać pościel i poszewkę, odkurzać oraz wietrzyć pokój. To podstawy, a mimo to niestety nie każdy o nich pamięta. Mają one działanie profilaktyczne, ale także i lecznicze.

Zasady higieny snu - jak pomagają w zapobieganiu bezsenności?

Sypialnia powinna być miejscem sprzyjającym relaksowi i wyciszeniu. Ważne jest to, aby utrzymywać w niej odpowiednią temperaturę – zazwyczaj nieco chłodniejszą niż w innych pomieszczeniach. Unikajmy źródeł hałasu oraz ekspozycji na sztuczne światło, zwłaszcza niebieskie emitowane przez ekrany komputerów, telefonów i telewizorów. Zakłóca bowiem produkcję melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za odczuwanie senności po zapadnięciu zmroku.

Z ostrożnością powinniśmy także podchodzić do drzemek. Dla wielu z nas są bardzo kuszące. Jednak mogą zaburzać funkcjonowanie zegara biologicznego i utrudniać zasypianie nocą. Jeśli już decydujemy się na sen w ciągu dnia, nie może trwać dłużej niż 30 minut.

Problemy ze snem prowadzą do spadku samopoczucia, koncentracji i odporności, spowolnienia reakcji, występowania ciągłych zmian nastroju. To także jedna z najczęstszych przyczyn spadku efektywności pracowników, wypadków komunikacyjnych oraz osłabienia relacji interpersonalnych. Aby temu zapobiegać, czasami naprawdę nie potrzeba wiele, dlatego warto być świadomym, jakie kroki powinno się w tym celu podjąć.

Przeczytaj też:

1. Jak dbać o materac?
2. Chrapanie – tylko uciążliwy czy również groźny problem?
3. Sen – naturalne lekarstwo dla każdego