Do dziś szereg naukowców spiera się o wpływ drzemki na zdrowie i samopoczucie dorosłego człowieka, choć niejeden wielki umysł na przestrzeni wieków utrzymywał, że sen w ciągu dnia w dobrej dawce to klucz do jego efektywności. Taka była opinia między innymi Leonarda da Vinci, Napoleona i Thomasa Edisona. Jak to jest - drzemka pomaga czy szkodzi?

Mity krążące wokół drzemki

Co jakiś czas świat obiega mniej lub bardziej potwierdzona naukowo informacja, jakoby spanie w ciągu dnia miało destruktywny wpływ na organizm. Pojawiają się między innymi próby znalezienia związku pomiędzy drzemkami a cukrzycą typu II albo otyłością. Jednak każdorazowo odpowiedzią na takie głosy są kolejne badania dowodzące ich niezaprzeczalnych korzyści. Obecnie większość ekspertów zgadza się, że zdecydowanie przeważają one nad ewentualnymi zagrożeniami. Jakie są najczęściej powielane mity dotyczące drzemek?

• Drzemki zawsze zakłócają sen w nocy – krótkie drzemki (20-30 minut) zazwyczaj nie zakłócają snu nocnego. Problemy ze snem nocnym mogą pojawić się, jeśli drzemki są zbyt długie lub zbyt późno w ciągu dnia.
• Drzemki są tylko dla dzieci i dla seniorów – drzemki mogą być korzystne dla osób w każdym wieku. W szczególności dla dorosłych prowadzących intensywny tryb życia.
• Drzemki powinny być długie – krótsze drzemki (20-30 minut) są często bardziej efektywne niż dłuższe. Nie wywołują efektu senności, który pojawia się po wejściu w głęboką fazę snu, z której jest się ciężko wybudzić.
• Drzemki to strata czasu – krótka drzemka może zwiększyć produktywność i poprawić nastrój, co w efekcie przynosi korzyści zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Czas poświęcony na drzemkę może być inwestycją w lepszą wydajność i samopoczucie.

Dobry wpływ na organizm

Właściciele psów i kotów na pewno zauważyli, że ich pupile ucinają sobie drzemki w ciągu dnia. Nie są one jedyne - szacuje się, że nawet 85% ssaków choć raz w ciągu dnia znajduje chwilę na dodatkowy sen. Przede wszystkim, wyciszenie zmysłów i rozluźnienie całego ciała choć na krótki czas pozwala odnowić zapasy energii, by nie zabrakło jej aż do wieczora. Poza tym, we krwi obniża się wtedy stężenie kortyzolu, czyli hormonu stresu. Co za tym idzie, zmniejsza się ryzyko chorób układu krążenia. Warto zauważyć również, że drzemki można traktować jako bezpieczny dla zdrowia zamiennik kawy lub napojów energetycznych.

Podsumowując, drzemki mogą być korzystnym narzędziem dla poprawy zdrowia i wydajności, pod warunkiem, że są odpowiednio zaplanowane i nie zakłócają regularnego snu nocnego.

Recepta na efektywność w ciągu dnia

Wspomniane już zregenerowanie sił oraz złagodzenie stresu w prosty sposób przekładają się na nastrój, oraz kondycję psychiczną. Po krótkim śnie w ciągu dnia większość osób łatwiej się koncentruje i szybciej reaguje na bodźce, pojawiają się nowe pokłady kreatywności. Prawdopodobnie dlatego w ostatnich latach coraz większa część dużych firm daje swojemu personelowi możliwość krótkiej drzemki nawet w godzinach pracy. Przeznaczone specjalnie do tego celu pokoje są między innymi w siedzibie Google, Apple czy Procter & Gamble.

Czym jest drzemka kawowa?

Drzemka kawowa (z ang. „coffee nap”) to technika, która łączy spożycie kofeiny z krótką drzemką w celu maksymalizacji czujności i energii po przebudzeniu. Na czym dokładnie działa i czy faktycznie jest skuteczna?

• Na początku wypija się kawę. Kofeina potrzebuje około 20 minut, aby zacząć działać, co daje czas na krótką drzemkę zanim jej efekt stanie się odczuwalny.
• Następnie należy położyć się na drzemkę trwającą około 20 minut, na wygodnym materacu. Musi być na tyle krótka, aby nie doszło do wejścia w głębokie fazy snu, co mogłoby prowadzić do uczucia senności po przebudzeniu.
• Kofeina blokuje receptory adenozyny w mózgu, substancji chemicznej odpowiedzialnej za uczucie zmęczenia. Efekt jest taki, że czujesz się bardziej czujny i mniej zmęczony niż po samej drzemce lub samej kawie.

Może to być idealny sposób na zwiększenie produktywności po obiedzie, kiedy wiele osób odczuwa spadek energii. Drzemka kawowa może być skuteczna przed długą jazdą samochodem, pomagając zachować czujność na drodze, a także sprawdzić się w studenckim życiu podczas sesji.

Zasady dobrej drzemki

To, o jakiej porze i jak długo najlepiej drzemać, jest kwestią indywidualną. Naukowcy zalecają zwykle, żeby robić to w godzinach od 13 do 16, ale prawda jest taka, że coraz więcej osób pracuje w systemie zmianowym i sypia w niestandardowych godzinach. Najlepiej reagować na sygnały wysyłane przez organizm, o ile nie występują one w ciągu 4 godzin przed planowanym położeniem się do łóżka na właściwy odpoczynek nocny, bo mogłoby to wywołać bezsenność. Drzemka powinna przebiegać w komfortowych warunkach i trwać od 10 do 30 minut, by umysł nie zdążył przejść z fazy REM do snu głębokiego. Warto sprawdzić na sobie, jaka długość wywołuje najlepsze efekty i się jej trzymać.

Jeżeli stosuje się reguły skutecznego i zdrowego drzemania, nie będzie ono stratą cennych minut z doby, tylko pozytywnym bodźcem do działania. Umiejętne wplecenie tego czasu w rozkład każdego dnia może mieć zbawienny wpływ i na ciało, i na umysł.

Drzemki stosowane z rozwagą, mogą być cennym narzędziem poprawiającym nasze zdrowie i samopoczucie. Zrozumienie i optymalizacja czasu oraz długości snu pozwala czerpać z nich maksymalne korzyści, bez obaw o negatywne konsekwencje. Warto więc eksperymentować i znaleźć własny, idealny sposób na regenerację w ciągu dnia.

Przeczytaj też:

1. 3 kroki, które odmienią Twoją sypialnię na wiosnę
2. Po czym poznać, że czas wymienić materac?
3. Czy aktywność fizyczna może wpływać na jakość snu?