Media grzmią, że przez coraz bardziej stresujące warunki życia sypiamy gorzej niż dawniej, a z zaburzeniami snu zmaga się większość ludzi. Ile w tym prawdy? Okazuje się, że nie są to problemy tylko XXI wieku, a chrapanie, zgrzytanie zębami, lunatykowanie i mówienie przez sen towarzyszy ludzkości od setek lat. Ale czy to oznacza, że nie ma się czym przejmować?

Mówienie przez sen

W zależności od fazy snu mogą to być pełne logiczne zdania, bełkot lub też niezrozumiałe mamrotanie. Nie masz nad tym kontroli, ponieważ kiedy śpisz, Twoja świadomość jest w pewien sposób wyłączona, a stery mózgu przejmuje podświadomość. To zaburzenie - poza stresem - może być też powodowane przyjmowaniem niektórych leków czy wysoką gorączką. Według badań aż 56% ludzi na całym świecie może mówić przez sen, a najwięcej tego typu zjawisk obserwuje się u dzieci. Wiele osób boi się, że wyjawią w ten sposób swoje tajemnice. Lekarze mają w tym temacie podzielone opinie. Część z nich uważa, że nie ma powodów do obaw, ponieważ treści wypowiadane przez sen zwykle nie mają sensu i są zwykłym bełkotem. Część natomiast uważa, że w ten sposób odreagowuje się emocje skumulowane w ciągu dnia i w istocie może dojść do wygadania sekretów. Jeśli problem jest wyjątkowo uciążliwy, pomyśl o umówieniu się na wizytę u psychologa.

Chrapanie

Chrapanie zazwyczaj jest konsekwencją innych chorób, samo w sobie natomiast nie niesie za sobą ryzyka innych schorzeń. Pierwszym, najczęściej występującym powodem chrapania jest spanie na plecach. Często wystarczy wymienić materac na wygodniejszy i spróbować przyzwyczaić się do zasypiania na boku. Druga przyczyna to infekcja, która może wpłynąć na niedrożność dróg oddechowych, a to w prostej linii prowadzi do chrapania. Trzecia rzecz, na którą powinieneś zwrócić uwagę to poduszka, na której śpisz. W zdrowym odpoczynku kluczowe jest prawidłowe podparcie głowy, szyi i kręgosłupa. Najlepszym rozwiązaniem jest zaopatrzenie się w dość płaską poduszkę dopasowującą się do kształtu głowy. Kolejny czynnik wpływający na chrapanie to niezdrowy tryb życia. Palisz papierosy i masz nadwagę? Prawdopodobnie dlatego w nocy zmagasz się z chrapaniem. Ostatnią rzeczą, o jakiej powinieneś pomyśleć przed pójściem spać jest przygotowanie się do tego. Zadbaj o odpowiednią temperaturę w sypialni i wietrz pokój. Zapobiegniesz w ten sposób wysuszaniu błony śluzowej odpowiedzialnej za chrapanie.

Zgrzytanie zębami

Bruksizm może mieć bardzo poważne konsekwencje, dlatego ważne jest, by wcześnie zainteresować się tym problemem. Osoba na niego cierpiąca nie zdaje sobie z tego sprawy, a więc problem może ciągnąć się latami. Właśnie dlatego zgrzytanie zębami może doprowadzić do ścierania szkliwa i bólu żuchwy, a w najgorszym wypadku nawet do zaburzeń widzenia i słuchu. Aby skutecznie walczyć z bruksizmem, koniecznie zgłoś się do swojego stomatologa.

W jaki sposób można skutecznie zapobiegać zgrzytaniu zębami?

• Regularne praktyki relaksacyjne, takie jak medytacja, głębokie oddychanie czy joga mogą pomóc zmniejszyć napięcie mięśniowe i zniwelować stres, które często prowadzą do zgrzytania zębami.
• Warto udać się do dentysty i poprosić o wykonanie szyn. Specjalista może dostosować je precyzyjnie do indywidualnych potrzeb danego pacjenta. Chronią one zęby przed ścieraniem się podczas zgrzytania.
• Unikanie żucia gumy lub gryzienia przedmiotów twardych przed snem może pomóc zmniejszyć napięcie mięśni szczęki i redukować zgrzytanie zębami.
• Jeśli zgrzytanie zębami wynika z głęboko zakorzenionych problemów emocjonalnych lub stresem, psychoterapia może pomóc w identyfikacji i zarządzaniu przyczynami tego zachowania.
• Regularne wizyty u stomatologa mogą pomóc w monitorowaniu stanu zębów i dziąseł oraz we wczesnym wykrywaniu problemów związanych ze zgrzytaniem zębami.

Zespół niespokojnych nóg

Osoby z tym zespołem skarżą się na pewnego rodzaju dyskomfort w dolnych kończynach, może to być drętwienie, mrowienie lub inne odczucia, które potęgowane są kiedy odpoczywasz. Te tak zwane parestezje mijają po tym, jak ruszasz nogami lub wstajesz, by chwilę pochodzić. Jak łatwo się domyślić, bardzo obniża to jakość snu. Na rynku dostępne są suplementy diety mające załagodzić objawy tej dolegliwości. Jeśli jednak nie przynoszą ulgi, warto skonsultować się ze specjalistą.

Ważne jest to, aby łóżko i sypialnia były jak najbardziej komfortowe. Często zmiana materaca na bardziej wygodny może przynieść ulgę. W zmniejszeniu objawów mogą być pomocne też codzienne ćwiczenia rozciągające, podobnie jak masaże i cieple kąpiele. W niektórych przypadkach zaleca się suplementowanie, żelaza magnezu i witaminy B12.

Lunatykowanie

Lunatykowanie to nic innego jak chodzenie podczas snu. Do czynników, które wywołują to zaburzenie zalicza się niedobór snu, gorączkę, stres, niedobór magnezu lub zatrucie alkoholem oraz różnego rodzaju leki. W skutecznym leczeniu tego problemu może pomóc medytacja, a także ćwiczenia relaksacyjne. Przed snem powinieneś zrezygnować z oglądania telewizji, korzystania z telefonu lub komputera. Zadbaj też o to, aby w mieszkaniu było wystarczająco bezpiecznie - pochowaj ostre przedmioty i rzeczy leżące na podłodze, o które możesz później się potknąć. W skrajnych przypadkach zaleca się również wizytę u specjalisty.

Chodzenie spać i budzenie się o stałych porach może pomóc w redukcji epizodów lunatykowania. Warto też zatroszczyć się o dietę. Spożywanie posiłków bogatych w magnez, takich jak orzechy, nasiona, zielone warzywa liściaste, może pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu magnezu i poprawie jakości snu.

Bezdech senny

Bezdech senny to poważne zaburzenie snu, w którym oddychanie jest wielokrotnie przerywane. Może to prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, w tym nie tylko zmęczenia w ciągu dnia i problemów z koncentracją, ale nawet chorób sercowo-naczyniowych. Wyróżnia się trzy główne typy bezdechu sennego: obturacyjny bezdech senny (OSA), centralny bezdech senny (CSA) oraz mieszany bezdech senny, który jest kombinacją obu odmian wskazanych powyżej. W razie zauważenia u siebie objawów, należy natychmiast skontaktować się ze specjalistą. Dzięki wprowadzeniu zmian w trybie życia, korzystaniu ze specjalnej aparatury i leków, można znacznie podnieść swój komfort funkcjonowania.

W większości tych zaburzeń najtrudniejsze jest wykrycie ich u samego siebie. Dlatego tak cenne jest spanie z drugą osobą, która w porę uświadomi ci, że masz problem. Jeżeli na co dzień, a raczej na co noc stosujesz zatyczki do uszu, raz czy dwa w tygodniu zrezygnuj z nich. Być może nie słyszysz, że twój partner zgrzyta zębami, lub wstaje nieświadomie z łóżka. 

Wykrycie i leczenie zaburzeń snu jest kluczowe dla poprawy jakości życia i ogólnego zdrowia. Monitorowanie swojego snu, otwarta komunikacja z partnerem oraz konsultacje z lekarzem są niezbędne, aby skutecznie zarządzać problemami ze snem. Pamiętaj, że dobre nawyki i wsparcie bliskich mogą znacząco wpłynąć na Twoje samopoczucie i zdrowie.

Przeczytaj też:

1. Materac sprężynowy czy piankowy? Który wybrać?
2. Jak czyścić materac? Kilka praktycznych porad
3. Dlaczego nie mogę zasnąć?