Jak wiadomo, sen to nie tylko czas relaksu, ale przede wszystkim moment, w którym nasz organizm się regeneruje. Domeną ludzi jest jednak życie w ciągłym biegu - często nie mamy czasu na to, by zjeść śniadanie, pójść na rower, nie wspominając już o efektywnym śnie. Jakie mogą być tego konsekwencje?

Dlaczego sen jest ważny?

Sen odgrywa kluczową rolę dla zdrowia i ogólnego samopoczucia z wielu powodów.

• Regeneracja – sen jest niezbędny do regeneracji fizycznej i psychicznej. Nocą zachodzą procesy naprawcze w obrębie komórek i tkanek.
• Funkcjonowanie poznawcze – wysypianie się jest ściśle związane ze zdolnością skoncentrowania się na wykonywanych zadaniach i zapamiętywaniem nowych informacji.
• Zdrowie psychiczne – brak odpowiedniej ilości snu może prowadzić do problemów zdrowia psychicznego, takich jak depresja i zaburzenia lękowe.
• Metabolizm – nocny wypoczynek wpływa na regulację metabolizmu i wagi ciała. Osoby, które śpią zbyt mało, mogą mieć trudności z kontrolą wagi ze względu na nieprawidłowy poziom hormonów odpowiadających za odczuwanie głodu oraz sytości (leptyny i greliny).
• Odporność – sen odgrywa rolę we wzmacnianiu układu odpornościowego, co pomaga w walce z infekcjami i chorobami. Wypoczęty organizm radzi sobie w tym zakresie zdecydowanie lepiej.
• Funkcjonowanie układu krążenia – regularny sen jest związany z lepszym zdrowiem serca i obniżeniem ryzyka występowania rozmaitych chorób o charakterze sercowo-naczyniowych.

Kiedy organizm woła o sen

Jeżeli każdy poranek jest początkiem prawdziwego horroru, to znak, że czas coś zmienić. Budzik może jest w stanie przerwać sen, ale nie motywuje do wstania - podniesienie się z łóżka wręcz graniczy z cudem, ciało jest ociężałe, a mięśnie napięte. Mimo, że sen trwał kilka godzin, ma się wrażenie, iż nie było go wcale. W pracy trudno zebrać myśli i coraz więcej rzeczy nie wychodzi tak, jak powinno. Oprócz tego w każdym ciepłym pomieszczeniu, podczas zebrań czy wykładów, oczy same się zamykają - uczucie to pojawia się także po zjedzeniu obiadu czy kolacji. Trudno jest spędzić czas z rodziną, bo wystarczy usiąść na kanapie, aby uciąć sobie drzemkę. Organizm w jasny sposób pokazuje, czego mu potrzeba: snu!

Co może się stać, gdy niedosypiamy?

Wbrew pozorom braku snu nie da się niczym zastąpić. Mocna kawa, napoje energetyczne czy wysoka ilość cukru w spożywanych produktach to tylko substytuty, które co prawda działają pobudzająco, ale tylko przez chwilę. Ciągłe niedosypianie może się negatywnie odbić na życiu psychicznym. Brak koncentracji, nadwrażliwość, problemy z pamięcią, a nawet depresja - to tylko niektóre ze skutków niewystarczającej ilości snu. Trudno być szczęśliwym i optymistycznie nastawionym do świata człowiekiem, gdy jest się ciągle zmęczonym. Z całą pewnością negatywnie wpływa to także na kontakty międzyludzkie. Na niedosypianiu cierpi również nasze zdrowie fizyczne.

Osoby, które nie dbają o swój sen, często są bardziej narażone na różnego rodzaju infekcje, co w konsekwencji może zwiększyć ryzyko zachorowania na cukrzycę czy choroby serca. Oprócz tego mają obniżone libido, a także cierpią na migrenowe bóle głowy, zaburzeniu ulega gospodarka hormonalna organizmu, nierzadko pojawiają się także problemy z układem pokarmowym, w związku z czym dużo łatwiej jest przytyć.

Efektywny sen - jak to zrobić?

Dobrze jest w miarę możliwości wypracować pewną rutynę dnia - wówczas organizm będzie przygotowywał się do odpoczynku czy pracy o stałej porze. Ponadto powinno się spać nie mniej niż 7 godzin dziennie, bowiem ten czas gwarantuje pełną regenerację. Dobrze jest także obliczyć swoje fazy snu tak, żeby budzić się podczas REM - wówczas łatwiej będzie wstać. Wietrzenie sypialni, niejedzenie bezpośrednio przed snem i unikanie drzemek w trakcie dnia - to wszystko z całą pewnością pozytywnie wpłynie na komfort i jakość nocnego wypoczynku.

Koniecznym krokiem jest też dobre wyposażenie sypialni. Podstawa to oczywiście wygodny materac. Warto zwrócić uwagę w szczególności na rodzaj wypełnienia (np. pianka, sprężyny kieszeniowe, lateks), twardość odpowiednią dla własnych preferencji oraz rozmiar pasujący do łóżka. Wymiary muszą być dobrane przede wszystkim z myślą o funkcjonalności, a pod uwagę należy wziąć metraż sypialni.

Co zyskasz, gdy zadbasz o sen?

Zadbanie o sen jest kluczowe dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia na co dzień. Regularny, głęboki, nieprzerwany nocny wypoczynek przyczynia się do lepszego funkcjonowania organizmu i poprawy jakości funkcjonowania na wielu płaszczyznach. Może być związany z dłuższym czasem życia i spowolnieniem procesów starzenia się.

Regularny sen sprzyja lepszemu zdrowiu fizycznemu poprzez regenerację komórek, naprawę tkanek i wzmacnianie układu odpornościowego. Osoby, które śpią wystarczająco długo i dobrze, są mniej podatne na choroby. Zazwyczaj odczuwają wyższy komfort życia, mają lepsze samopoczucie i więcej energii do codziennych aktywności.

Nie bagatelizujmy znaczenia snu i troszczmy się zaspokajanie tej potrzeby tak samo, jak o inne aspekty zdrowego stylu życia. Pamiętajmy, że komfort naszego funkcjonowania, zdolność do radzenia sobie ze stresem oraz ogólne samopoczucie są bezpośrednio powiązane z jakością naszego snu.

Swój organizm należy traktować z troską i pamiętać, że skutki zaniedbania snu prędzej czy później się pojawią. Nie warto ryzykować zdrowia w imię zrobienia kolejnego projektu do pracy czy otrzymania wyłącznie dobrych ocen. Bowiem szczęśliwy człowiek to wyspany człowiek!

Przeczytaj też:

1. Zakup materaca przez internet – kilka ważnych wskazówek
2. Pianka termoelastyczna w materacu – dla kogo?
3. Ranny ptaszek czy nocny marek? Poznaj swój chronotyp