Cały dzień rozmyślaliśmy na określony temat, jakaś kwestia przyszła nam do głowy tuż przed zaśnięciem lub wręcz przeciwnie - od dawna coś nie zaprzątało naszych myśli… a gdy z błogiego wypoczynku wytrąci nas budzik lub inny bodziec zewnętrzny okazuje się, że podświadomość przypomniała nam o czymś lub temat naszych rozważań pojawił się także we śnie. Jak to się właściwie dzieje, że każdej nocy towarzyszą nam marzenia senne?

Dlaczego śnimy?

Wydaje się, że w trakcie snu cały organizm wypoczywa - wszystkie procesy zwalniają po to, by następnego dnia móc znów pracować na pełnych obrotach. To nie do końca prawda. Właśnie podczas snu, a konkretniej mówiąc fazy REM, mózg jest najbardziej aktywny w ciągu doby. Dzieje się tak, ponieważ przetwarza wszystkie informacje, które zdobył w ciągu dnia i zapamiętuje je. We wspomnianej fazie snu (o których więcej można poczytać w TYM artykule), zaczynają się marzenia senne. W tych dziwnych obrazach pojawiają się rzeczy, z którymi zetknęliśmy się w ciągu dnia. Najczęściej zaś widzimy w nich wyraźne nawiązania do myśli, filmów czy książek, z którymi mieliśmy styczność tuż przed zaśnięciem i nic w tym dziwnego - mózg pamięta o nich „na świeżo”.

Skąd się biorą koszmary?

Jeśli w ciągu dnia zmagamy się z jakimiś stresami, lękami czy po prostu dręczącymi nas tematami, to poddajemy się pewnym czynnościom, które pozwolą zapomnieć o nieprzyjemnych myślach. Niestety zgodnie ze stwierdzeniem mówiącym, że wszystko powraca możemy być pewni zajścia takiej zależności również w tym przypadku. Niepokoje odpierane w ciągu dnia wrócą do naszej świadomości właśnie w trakcie snu. Będzie się to objawiać koszmarami, w których na przykład ktoś nas goni lub chce skrzywdzić. Ale są też pozytywne aspekty zmagania się z problematycznymi kwestiami w trakcie snu. Mózg ma bowiem tendencję do analizowania ”za” i “przeciw”określonych problemów, dzięki czemu nieświadomie rozwiązujemy dylematy.

Sen czy jawa?

To, że śpimy wcale nie oznacza, że nie docierają do nas bodźce z otoczenia. Na pewno wiele razy zdarzyło się, że to co wydawało się być snem miało miejsce na jawie: dzwoniący telefon, głośno pracujący samochód, ryk syren itd. Dzieje się tak dlatego, że do naszego mózgu docierają bodźce, które ten przetwarza i wplata do naszych marzeń sennych.

Zdarza się, że doświadczenia życiowe znajdują odzwierciedlenie w snach. To, co w pierwszej chwili może wydawać się jedynie produktem wyobraźni, czasem jest związane z rzeczywistymi czynnikami obecnymi w otoczeniu.

Czy mamy wpływ na swoje sny?

Fascynującym zjawiskiem jest świadomy sen - na czym polega? Podczas zwykłych marzeń sennych w naszym mózgu wyłącza się logiczne myślenie, a to za sprawą zaprzestania pracy płata czołowego. W świadomym śnie nie tracimy umiejętności logicznego myślenia, dzięki czemu zdajemy sobie sprawę, że rzeczywistość, w której się znajdujemy jest tylko snem. Dzięki temu możemy kierować nim tak, jak postacią w grze - zmieniać kierunek, tempo i sposób poruszania się, otaczającą nas scenerię i postaci. Podobno nabycie tej umiejętności wiąże się z niezwykłymi doznaniami i dlatego nie brakuje chętnych chcących zgłębić tajniki świadomego snu.

Jak nauczyć się śnić świadomie?

Przedstawiamy kilka sposobów, które niektórym osobom umożliwiają zdobycie umiejętności świadomego śnienia.

• Dziennik snów – wykonuj zapiski zaraz po przebudzeniu, aby stworzyć nawyk świadomego śledzenia swoich snów.
• Świadome budzenie się – ustaw budzik na kilka godzin wcześniej niż zwykle i spróbuj zasnąć ponownie. To może znacznie ułatwić Ci przejście w fazę REM, podczas której najczęściej występują sny.
• Medytacja i mindfulness – dzięki ćwiczeniom tego typu możliwe jest stopniowe uzyskiwanie kontroli nad swoimi snami.

Wiele osób jest w stanie nauczyć się świadomego śnienia. Jednak wymaga to cierpliwości i systematycznej praktyki. Wypróbuj różnorodne techniki i sprawdź, czy są odpowiednie dla Ciebie!

Jak zrozumieć sny?

A co oznaczają poszczególne sytuacje, przedmioty czy postaci pojawiające się w naszych marzeniach sennych? Pewnie nie raz polecano Wam, by sprawdzić znaczenie swojego snu w senniku. Te powstały jako odpowiedź na ludzkie wierzenia i chęć przewidywania przyszłości, co do której wskazówek dopatrywano się w snach. Poza tym traktowano je kiedyś jako łącznik pomiędzy światem zmarłych i żywych. Powszechne jest także przekonanie, że sny należy odczytywać na opak - smutek będzie więc oznaczał szczęście, a bogactwo wskazuje nam, by trzymać swoje finanse w bezpiecznym miejscu. Niezależnie od tego czy wierzymy w takie interpretacje, czy też nie, sny są fascynującym zjawiskiem od dawna rozbudzającym ludzką wyobraźnię.

Symbolika w snach

W snach mogą pojawiać się najróżniejsze motywy i rozmaite sytuacje. Wszystko zależy od kontekstu życiowego danej osoby. Można jednak wskazać pewne uniwersalne tematy i jednoznacznie opisać ich symbolikę.

• Upadki – występują głównie w snach osób, które obawiają się o utratę kontroli w swoim życiu.
• Szkoła i praca – strach przed oceną i stres w miejscu pracy może sprzyjać pojawianiu się snów o egzaminach czy prezentacjach.
• Pogoń – nadmiar lęku w ciągu dnia może wywołać sen o ucieczce przed prześladowcą czy potworem.
• Zęby – krwawiące dziąsła i wypadające zęby mogą odzwierciedlać niepokój związany ze stanem zdrowia (własnym lub bliskich).

Czy sny wpływają na samopoczucie?

Proces związany z występowaniem snów wpływa na organizm w zdecydowanie większym stopniu, niż mogłoby się wydawać. Ma znaczenie m.in. w kontekście przetwarzania emocji i doświadczeń, a także integrowania różnych informacji. Sny są powiązane z procesem uczenia się i zapamiętywania. Niektórym osobom pozwalają przeżywać i eksplorować rozmaite scenariusze różnych sytuacji.

Mimo rozwiniętej technologii nadal trudno jednoznacznie określić po co w zasadzie są sny. Jedno jest pewne: ich tematyka wpływa na zachowanie naszego organizmu dokładnie tak, jak w rzeczywistości i dlatego warto zadbać o to, by śniły nam się wyłącznie przyjemne rzeczy. Na rodzaj snu ma wpływ wiele czynników, do których zalicza się między innymi pozycję i komfort snu. Dla przykładu niedotlenienie mózgu podczas leżenia na brzuchu sprzyja sennym romansom lub scenom akcji, z kolei niewygodne łóżko wciąż przerywa nasz spokojny sen. Warto więc wyposażyć je we właściwie dobrany materac, a tuż przed upragnionym wypoczynkiem nie oglądać krwawych filmów wywołujących koszmary…

Przeczytaj też:

1. Dobry materac do łóżka - czyli jaki?
2. Postanowienia noworoczne, które pomogą Ci zadbać o zdrowie
3. Poczuj świąteczny klimat również w sypialni!